Creatieve duizendpoot Tijs Vanneste blikt terug op De Kemping

"Iedereen verdient een nieuwe kans"

Tatoeëerder. Zanger. Ex-leerkracht en binnenkort voor het gelijknamige tv-programma opnieuw ‘meneer Vanneste’. De ene helft van het muzikale duo Van Echelpoel. Voormalig sociaal werker. Sinds een jaar ook tv-maker. Tijs Vanneste (42), “zegt maar gewoon: ‘ne simpele mens gelijk gij en ik”, is niet in één woord te vatten. En als we het toch proberen, dan komen we bij wijze van samenvatting uit bij ‘kansengever’. “We moeten er vaker bij stilstaan dat elk verhaal twee kanten heeft.”

Geen Zoom-achtergrond nodig als je met Tijs Vanneste afspreekt. Op de achtergrond prijkt een kleurrijk werk van de hand van zijn vrouw, en met plezier toont hij het schilderij dat hij net zelf afwerkte – “een opdracht voor een veiling in 3Master, de BuSo-school in Kasterlee waar ik zelf tien jaar lesgaf. Normaal schilder ik niet in opdracht, maar de school organiseert binnenkort een veiling en ik draag mijn voormalige werkplek nog altijd een warm hart toe.” En zo is de eerste minuut van ons gesprek al meteen symbolisch voor waar we het het komende kwartier over willen hebben: kleur, creativiteit en een hart voor mensen die moeilijker kansen krijgen.

De Kemping

“Ik werd als jonge gast vaak weggezet als een raar manneke”, vertelt Tijs. “Mijn middelbaar ging daardoor niet vanzelf: ik vond mijn plaats niet, iedereen vond mij ‘ne speciale’... Zo zag ik mezelf niet, maar ik kan me daardoor wel goed verplaatsen in mensen die moeilijk een plek vinden in de maatschappij. Sindsdien zie ik dat als het meest nuttige dat ik kan doen: me inzetten voor mensen die moeilijk voor zichzelf kunnen opkomen, die buiten de rand van de samenleving zijn gevallen en opnieuw een plek moeten zoeken.”

Vanuit dat idee is ook De Kemping ontstaan, het één-programma waarin Tijs en zijn rechterhand Lex negen langdurig werklozen de taak geven om een volledige camping op te zetten en draaiende te houden, en dat twee maanden lang. “Met productiehuis De Chinezen zat ik zo snel op één lijn dat ik er meteen voor ben gegaan. Dat ik zelf ook mijn creatieve ei kwijt kon in dit project, maakte het voor mij persoonlijk al een succes. Maar ik wist ook snel wat ik met De Kemping wilde vertellen: niks is zwart-wit, elk verhaal heeft twee kanten. Als je de tijd en moeite neemt om naar iemand te luisteren, merk je al snel dat je oorspronkelijke oordeel vaak niet gegrond was.”

“Een job is nooit ‘gewoon’ een job. Het is een manier om een plek te krijgen in de maatschappij”

Blikken verbreden

De blik van de kijker verbreden, dat was Tijs’ doel. “Dat De Kemping zo’n impact zou hebben op het brede publiek, had ik niet verwacht. Kijkers zien nu dat wat leeft aan de binnenkant van mensen, niet altijd zichtbaar is aan de buitenkant. Ook werkgevers, trouwens, wil ik die boodschap meegeven: kijk verder dan een eerste aanblik en een lijst van eisen – diploma’s, certificaten... – om iemand aan te nemen, dan zie je dat mensen meer kunnen dan je denkt. Dat is wel binnengekomen bij sommigen, merkte ik: ik heb van veel bedrijfsleiders gehoord dat ze op een andere manier naar hun aanwervingsprocedure willen kijken. Dat vind ik een mooie gedachte. Laat ons hopen dat ze dat ook effectief gaan doen.”

Het is een constante in de afrondingsgesprekken die Tijs met alle kandidaten heeft: de vraag of ze ook na het programma aan de slag blijven op de arbeidsmarkt. “Ik vind dat heel belangrijk, want werk is meer dan ‘gewoon’ een job. Het is een manier om mee te draaien in de maatschappij, om je zelfvertrouwen op te krikken en je eigenwaarde terug te krijgen. Pas op, De Kemping is geen wonderpil, hé. Het is moeilijk voor kwetsbare personen om een job te behouden en er te blijven voor gaan – als je al eerder klappen hebt gekregen, dan kan een nieuwe tegenslag je hele leven op losse schroeven zetten. Daarom heb ik het moeilijk met mensen die prediken dat wie wil werken, kan werken. ‘Je hebt nog geen enkele botsing meegemaakt in je leven’, denk ik dan.”

“Ik wist meteen welk verhaal ik wilde vertellen met De Kemping”

Pets op het voorhoofd en schup onder het gat

Intussen is de laatste camping gesloten en zijn de plannen voor een nieuw seizoen opgeborgen, maar Tijs blijft contact houden met de ‘Kempers’. “Zalig vind ik dat. Die mensen zijn als gesloten bloemknoppen aan het avontuur begonnen, en zijn aan het eind van het traject als andere mensen buitengestapt. Ge moet mij daarvoor niet op een piëdestal zetten, hoor, die mensen hebben dat allemaal zelf gedaan. Af en toe gaf ik hen een pets op hun voorhoofd en een schup onder hun gat, maar uiteindelijk hebben ze het zelf vastgepakt. Je ziet maar: als je mensen vertrouwen geeft, kunnen ze veel. En iedereen verdient een nieuwe kans, zelfs als dat een tweede, derde of vierde kans is.”